جوان آنلاین: حکایت رها شدن فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی فقط مختص سایت‌ها و شبکه‌های خارجی نیست، بلکه برخی از سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی داخلی هم چالش‌برانگیز شده و به فضایی برای برخی فعالیت‌های غیر‌مجاز و تبلیغات عجیب و غریب تبدیل شده‌اند! کافی است در یکی از سایت‌های مشهور خرید و فروش و ارائه خدمات کلمه تب دنگی یا پشه آئدس را جست‌وجو کنید تا فهرستی از محصولات دفع‌کننده پشه آئدس، اسپری دور‌کننده وکشنده پشه آئدس آن هم به صورت تضمینی یا دستگاه دور‌کننده این پشه پیش چشمانتان ردیف شود. همچنان‌که این سایت‌ها و شبکه‌ها محلی برای جولان بسیاری از مراکز غیر‌مجاز زیبایی و سلامت هستند و اعتماد به آگهی‌های آن‌ها می‌تواند سلامت را به بازی بگیرد.
سودجویان همیشه آماده‌اند تا از آب گل آلود ماهی بگیرند! یک روز کرونا دستمایه این کلاهبرداری‌ها می‌شود و روز دیگر پشه آئدس و تب دنگی. تقاضا برای اقدامات زیبایی و سلامت هم که همیشه وجود دارد و بازارش روز به روز داغ‌تر می‌شود. در چنین بازار مکاره‌ای می‌توان از واهمه‌های مردم به بهترین شکل ممکن سوءاستفاده کرد؛ چه واهمه از چاقی یا بزرگی بینی و عینک زدن یا ریزش مو باشد و چه واهمه از پشه‌ای که این روز‌ها میهمان ناخوانده کشورمان شده و در صورت تکثیر و گسترش می‌تواند برایمان دردسرساز شود!
سودجویان سوار بر ترس مردم
کرونا و وحشت آن هنوز از یادمان بیرون نرفته‌است. بیماری‌ای که نزدیک به ۱۵۰ هزار نفر از مردم کشورمان را به کام مرگ فرو برد و در تمام دنیا نیز میلیون‌ها نفر را از پا درآورد. پس بدیهی است که صحبت از یک بیماری تازه و واهمه از یک همه‌گیری جدید و کشنده می‌تواند فضا را ملتهب کند. هر چند آنطور که دکتر عبدالرضا میراولیائی، مدیر برنامه مدیریت بیماری‌های منتقله از آئدس مهاجم در وزارت بهداشت می‌گوید: «خیلی بعید است پاندمی جهانی داشته‌باشیم»، اما آماده‌باش به بیمارستان‌ها نشان می‌دهد خیلی هم نمی‌توان نسبت به بیماری تازه خوشبین بود! حتی اگر گستره‌اش به اندازه کرونا نباشد. همین مسئله هم موجب شده تا درست مانند دوران کرونا عده‌ای داعیه درمان اختصاصی تب دنگی را داشته باشند و عده‌ای هم با پشه آئدس تور فریب مردم را پهن کنند. همچنان که تب تند زیبایی موجب‌شده تا تبلیغات اغواکننده و فریبنده در حوزه سلامت و مراکز زیبایی غیر مجاز به شکلی قارچ‌گونه تکثیر شوند.
دیوار بی‌اعتمادی!
چندی پیش پرویز زرین‌بخش، رئیس مرکز تحقیقات اپتیک و لنز ایران با انتقاد شدید از تبلیغ سودجویانه و عوامفریبانه عمل لیزیک چشم در بخش زیبایی و آرایشی سایت دیوار گفته بود: «برخی از مراکز تخصصی چشم پزشکی به جای ارائه خدمات درمانی به ارائه خدمات زیبایی روی آورده‌اند، در حالی که تبلیغ عمل لیزیک در «سایت دیوار»، بازی با سلامت مردم است و این امر سلامت جامعه را به شدت تهدید می‌کند.»
به گفته وی با اینکه چندی پیش معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی از ساماندهی تبلیغات خدمات پزشکی در کشور خبر داده‌بود، ولی همچنان این تبلیغات در فضای مجازی به خصوص در سایت‌های پرمراجعه‌ای مانند سایت دیوار و بدتر از آن در بخش آرایشگری و زیبایی در حال انتشار هستند که ادامه این روند سلامت جامعه را به شدت تهدید می‌کند.
از نگاه این پزشک، تبلیغاتی با عنوان حذف دائمی عینک نه‌تن‌ها از روش‌های جراحی چشم از قبیل لازک، لیزیک، ترنس فمتو و PRK نام برده‌شده که پزشکان تبلیغ‌کننده، متأسفانه با شعار‌های فریبنده از جمله «ما شما را بی‌نیاز از عینک می‌کنیم» یا «حذف عینک در ۱۰ ثانیه» و برگزاری جشنواره‌های تخفیفی نه فقط در شأن پزشکی نیست، بلکه در پزشکی تضمین جنبه تبلیغات داشته و مبنای علمی ندارد و دادن تضمین به بیمار به دلیل آنکه در هر عمل جراحی احتمال ناموفق بودن وجود دارد، عملی غیر‌قانونی است. همانطور که معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی در مصاحبه اخیر خود اعلام کرد، تبلیغات در حوزه سلامت دچار رهاشدگی است و برخی تبلیغ‌کنندگان در این حوزه صرفاً به دنبال رضایتمندی مشتری‌ها هستند و به هر ترفندی در این‌باره دست می‌زنند. به همین دلیل از ناآگاهی مردم نهایت سوءاستفاده را می‌کنند، به طوری که بسیاری از مردم به جای رفتن به مبادی رسمی یا جست‌وجوی پزشک از طریق سایت‌های رسمی و سامانه سازمان نظام پزشکی بیشتر از طریق فضای مجازی -عمدتاً اینستاگرام- به دنبال پیدا کردن فرد متخصص در اعمالی هستند که بخواهند انجام بدهند.
پناه به دیوار از پشه آئدس!
حالا و با پیدا شدن سر و کله پشه آئدس هم در فضای مجازی و سایت‌های گوناگون تبلیغات اغواکننده متعددی در خصوص پشه آئدس و بیماری دنگی را شاهد هستیم. تبلیغاتی که وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو آن را رد می‌کنند. بنابر اعلام روابط عمومی سازمان غذا و دارو، فرآورده‌های دافع حشرات از قبیل انواع روغن‌های گیاهی و سایر محصولات با ادعای مشابه فاقد مستندات علمی موثق هستند و بهترین روش برای جلوگیری از کاهش خطر ابتلا به بیماری تب دنگی محافظت در برابر نیش پشه آلوده است. طبق این گزارش بهترین روش برای جلوگیری از کاهش خطر ابتلا به تب دنگی محافظت از خود در برابر نیش پشه آلوده با روش‌های استفاده از لباس‌های پوشیده، مجهز کردن پنجره‌ها به توری است؛ ضمن آنکه استفاده از محصولات مواد دافع حشرات مانند پشه می‌تواند خطر ابتلا را کاهش دهد.
احمد اسماعیل‌زاده، مدیر کل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با بیان اینکه مصرف مکمل‌های غذایی تأثیری در پیشگیری یا بهبود علائم تب دنگی ندارد، می‌افزاید: «تبلیغات درباره استفاده از روغن‌های مختلف مانند روغن نعناع، میخک، درخت چای یا اکالیپتوس برای دفع پشه آئدس واقعیت ندارد.»
اسماعیل‌زاده با اشاره به اینکه در فضای مجازی اخیراً تبلیغاتی درخصوص استفاده از روغن‌های مختلف مانند روغن نعناع، روغن میخک، روغن درخت چای یا اکالیپتوس روی پوست بدن به‌منظور دفع پشه آئدس، منتشر و در این تبلیغات ادعا شده‌است که با این روش فرد از گزش این پشه در امان می‌ماند، تصریح می‌کند: «هیچ‌گونه شواهد علمی متقن در مورد نقش مکمل‌های غذایی در پیشگیری و کنترل علائم بیماری تب دنگی تاکنون وجود نداشته‌است و تبلیغات ارائه‌شده در این خصوص هیچ‌گونه وجه علمی ندارد و مورد تأیید وزارت بهداشت نیست؛ بنابراین افراد جامعه نباید خودسرانه به مصرف مکمل‌های غذایی روی بیاورند.»
